Bobin, makaraya sarılmış iletken telden oluşur. Akım geçtikçe manyetik alan oluşturur. Bu sayede elektrik enerjisini manyetik alan olarak depolayabilmektedir. Bobin genellikle L harfi ile gösterir ve biri H (Henri)’dir. Telin direncine Endüktif Reaktans ve sembolü XL olarak ifade edilir. Bu dirençle ilgili hesaplamalar yapacaksanız aşağıdaki formül size yardımcı olabilir;
XL = 2π f L
( XL> Endüktif Reaktans L> Endüktans f >Alternatif akım)
Bobin Ne İşe Yarar?
Bobinler üzerinden akan elektrik akımının değişimi yavaş olduğundan, güç kaynaklarında ve sinyal işleme devrelerinde filtre görevinde kullanılır. Sarım sayıları farklı olan iki bobinden oluşan trafolarsa, AC gerilimin alçaltılmasında veya yükseltilmesinde kullanılırlar. Ayrıca manyetik alan depolama özellikleri sayesinde bobinler, anahtarlamalı güç kaynaklarında da kullanılır.
Bobinlerin Bağlantı Türleri
- Seri Bağlantı: Bobinlerin artarda bağlanır ve tüm bobinlerden aynı akım geçer. XL ve L bobinlerin cebirsel toplamına eşittir.
- Paralel Bağlantı: Bobinler paralel olarak bağlanmıştır. XL ve L bobinlerin bire bölümlerinin toplamına eşittir.
- Karışık Bağlantı: Bobinler seri ve paralel karışık olarak bağlanmıştır. Önceki işlemler sırasıyla yapılır. Formüllere gözatmak için buraya tıklayınız.
Bobin Kullanım Alanları
Motorlar, osilatör, röleler, solenoidler, transformatör, hoparlörler, Isıtıcı, trafolar, elektromıknatıslar, indüktif metal sensörleri vb.
Bobinlerin manyetik Alan Formülü
B -> Manyetik alan, µ -> Havanın manyetik geçirgenliği, n -> İndüktörün birim sarım sayısı, l -> İndüktörün uzunluğu.
Sık Kullanılan Bobin Çeşitleri
Sabit Bobinler :
- Hava Nüveli Bobin : Çoğunlukla yüksek frekanslı devrelerde kullanılır. Devreye bağlı hava nüveli bobinlerin indüktans değerleri çok hassastır ve bu değişim devrenin çalışmasını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle bazı devrelerde hava nüveli bobinlerini kaplayarak korumak için silikon gibi maddelerden yardım alınabilmektedir.
- Ferrit Nüveli Bobin : Nüve demir, nikel, kobalt, alüminyum, bakır ve bazı katkı maddelerinin bir araya gelmesi ile üretilir. Ferrit nüveli radyo frekans bobinleri genellikle bobin spirleri arasındaki kaçak kapasiteyi azaltan petek sarılır. Bu tip nüvelerde az bir iletken ile istenilen değerde bobin üretimi mümkün olur. Pirinç ve alüminyumdan yapılan nüveler manyetik kuvvet çizgilerine karşı yüksek kuvvet gösterip indüktansı düşürürken, ferrit nüveler indüktansı arttırır.
- Demir Nüveli Bobin (Şok Bobini): Genellikle filtreleme ve ses frekans devrelerinde kullanılır.
- Sac Nüveli Bobinler : Birer yüzleri transformatör, balast, AC motor, kontaktör gibi yerlerde fuko akımlarının etkisini azaltmak için saclardan yapılmıştır.
- Toroid Bobin
- SMD Bobin
Ayarlı Bobinler :
- Kademeli Bobinler
- Nüvesi Hareketli Bobinler :Nüvenin hareketi ile bobinin manyetik alanı ve buna bağlı olarak da indüktansı değiştirilebilir.
- Sargı Ayarlı Bobinler (Varyometre) :Bobinin üzerinde sürtünen bir tırnak ile bobinin değeri ayarlanabilir.